Kripto para ile sanal saadet zinciri kabusa dönebilir
Dünyada kripto para çılgınlığı her geçen gün büyüyor. Kısa yoldan hızlı para kazanma arzusu ile kripto para borsasına çok ciddi bir ilgi var. Bu ilgiyi rakamla açıklamak gerekirse, Türkiye dünyada 4'üncü, Avrupa'da 1'inci. Ancak kolay yoldan zengin olma isteği çoğu zaman insanları büyük zararlara uğratabiliyor. Tıpkı bir zamanlar “Çiftlik Bank” skandalında yaşananlar gibi. Zengin olma hayali adeta kabusa dönmüştü. Çiftlik Bank vari sanal saadet zinciri oluşumları nedeniyle on binlerce kişi büyük mağduriyet yaşıyor. Orada çok tanıdık simalarla birlikte ekranlarda görüntü verildi, görünürlük arttı, güvenilirlik arttı. Böylece sisteme girişler hızlandı. Kripto para borsası dolandırıcılığında da bu olay birebir yaşandı. Tanıdık simaların bilinçli şekilde buna alet olduğunu kesinlikle söylenemez. Ancak 2017 yılından bu yana Türkiye’de faaliyet gösteren Thodex isimli sanal kripto para borsası kullanıcıları mağduriyetin son örneği oldu. Thodex de benzer şekilde çok ünlü bir ekonomisti yüz olarak kullanmıştı. O ekonomist daha sonra yaptığı açıklamada kendisinin sistemden çekildiğini söylemişti.
Skandal nasıl patlak verdi
Kısa süre önce 2 milyon adet kripto para olan Dogecoin dağıtma kararı açıklayan Thodex’in bu dağıtımı gerçekleştireceği hafta aksaklıklar yaşanmaya başladı. Para yatırma, çekme ve transfer işlemlerinde sıkıntı söz konusu oldu.
Günlerce süren bu sıkıntı üzerine şirket 19 Nisan'da hem sitesinden hem de sosyal medya hesaplarından "Dogecoin Bakım Çalışması Hakkında Önemli Bilgilendirme" şeklinde bir açıklama yayınladı. Açıklamada Doge işlemlerinde kısa süreli bir bakım çalışması gerçekleştirdikleri bilgisine yer verildi. Planlı bir bakım olduğu ve akşam 20.00'de başlayarak 6 saat süreceği bilgisine de yer verildi. Kullanıcılar sürenin dolduğu gece saat 02.00'den sonra da hesaplarına ulaşamadı. Son olarak da kullanıcılar boş bir sayfayla karşılaştı. Şimdi de kullanıcılar “dolandırıcılık” telaşına kapıldı. Thodex'in Web sayfasını kapatması da şüpheleri giderek artırıyor.
Önlem almak için ne yapılmalı?
Kripto para borsaları bir anda tepetaklak olabiliyor. İnsanlar bu alanda çok fazla mağduriyet yaşıyorlar. Kontrol ve denetim mekanizması eksikliği var. Dünya ekonomilerine de çok fazla zararı olmaya başladı. Çünkü kontrolü ve takibi söz konusu olmayan bir alan. Kripto para borsasına girmek isteyen kullanıcıların aslında yapması gereken çok temel ama bir o kadar da kolay adımlar bulunuyor. Asla güvenilir olmayan kripto para borsalarına yatırım yapılmamalı. Borsa platformu araştırılırken yeni bir platform ile karşılaşıldığında arkasındaki şirket/şirketler grubu araştırılmalı ve güvenilir olduklarından emin olunmalı.
Devlet garantisi yok
Hürriyet gazetesinde yer alan haberde MGC Legal Kurucu Ortağı Avukat Mustafa Güneş, devlet garantisinin olmadığına da değindi. Kripto Para Borsası olarak kendilerini adlandıran veya insanların bu isimle adlandırdıkları firmalar hukuken borsa olmadıkları ve üzerlerinde de herhangi bir özel hukuk tüzel kişisine yönelik sıradan denetimler dışında özel bir denetim uygulanmadığından ve en önemlisi kanunen açıkça böyle bir garanti de verilmediğinden bu kendine borsa diyen veya borsa diye adlandırılan platformlarda yapılan işlemlerle ilgili olarak hiçbir devlet garantisi bulunmuyor.
Dolandırıcılık faaliyetlerinin azalması ve sona ermesi için yasal zemin oluşturulması şart. Vergilendirme çok önemli. Vergilendirme ve kripto para yasası düzenlemesi ile kripto para borsasında kontrol ve denetim sağlanmalı. Bu süreye kadar da mümkün olduğunca uzak durmak gerek. Yoksa çok zengin olma hayaliyle çıkılan yoldan çok büyük zararlarla dönülebilir.
Peki şimdi ne olacak?
Şimdilik Thodex iddiaları yalandı. “İnternette yer alan olumsuz haberlerin gerçeği yansıtmadığı; şirketimizin faaliyetlerine daha güçlü olarak devam ettiği konuyla ilgili olarak kullanıcılarımızın varlıkları konusunda; endişeye kapılacak herhangi bir durum olmadığını bilgilerinize sunarız. Daha güçlü ortaklarla sizlere güvenli altyapımızla; hizmet vermeye devam etmek için çalışıyoruz.” açıklamasında bulunuldu. Thodex’in bir dolandırıcılık hikayesi olup olmayacağı önümüzdeki günlerde daha net belli olacak. Ancak bu hikaye, kullanıcılara önemli bir ders veriyor. Çünkü bu sadece bir örnek. Unutulmaması gerekiyor ki kripto para geliyor olsa da mevcut borsa çok tekinsiniz ve çok güvensiz. Devletler tarafından denetlenip istikrarlı hale getirilmeden yaklaşılmaması en doğru olanı.