AB 30 yaşına enflasyon borç ve enerji kriziyle giriyor
Kuruluşunun 30. yılını kutlayan Avrupa Birliği (AB), enflasyon ve borçlarla boğuşuyor. Enflasyonun tarihi zirveye çıktığı bölgede, enerji fiyatları 10 kat arttı. Borçlulukta ise rekor kırıldı. AB'yi kuran ve temel yapısını oluşturan Maastricht Anlaşması'nın 30'uncu yıl dönümü, koronavirüs salgını, enflasyonda ve enerji fiyatlarında zirve, aşırı borçluluk ve Rusya-Ukrayna gerginliği arasında buruk kutlanıyor. Özellikle enflasyon 25 yılın zirvesini yaşıyor. AB ülkelerinde özellikle 2021'in ağustos ayından itibaren enflasyon hızla yükseldi. Euro Bölgesi'nde, aralık ayında yıllık enflasyon enerji fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle yüzde 5'e çıktı. Verilerin toplandığı son 25 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Tedarik sıkıntıları ve yüksek talebin devam etmesiyle enflasyondaki yükselişin yakın zamanda son bulması beklenmiyor. Özellikle gıda ve enerji ürünlerindeki enflasyon Avrupalıları da rahatsız ediyor. Bu durumun yılın büyük bölümünde devam etmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Gaz fiyatı kat kat arttı
Avrupa'da özellikle sonbahar aylarıyla beraber doğal gaz ve elektrik gibi enerji ürünlerinin fiyatları hızla yükseldi. Talebin canlanması ve arz sıkıntılarının sebep olduğu bu artış, soğuk kış mevsimiyle zirve yaptı. Avrupa'da doğal gaz fiyatları, son bir yılda 6-10 kat arasında artış gösterdi. Kış aylarında artan elektrik ve gaz faturaları tüketicileri rahatsız etti. Avrupa'nın doğal gaz depolarının doluluk oranı bu yılın ocak ayında yüzde 37.5'le son yılların en düşük seviyesine geriledi. Ocak 2021'de Avrupa'daki doğal gaz depolarında yaklaşık 60 milyar metreküp gaz bulunurken, doluluk oranı yüzde 52 olarak kayıtlara geçti. Bu yılın aynı döneminde bu miktar 18 milyar metreküp azaldı. 42 milyar metreküpe düştü. Depoların doluluk oranı ise yüzde 37.5'e geriledi.
Borç çığ gibi büyüyor
AB kurallarına göre, normal şartlarda üye ülkelerin bütçe açıklarının GSYH'lerinin yüzde 3'ünü, kamu borçlarının da GSYH'lerinin yüzde 60'ını geçmemesi gerekiyor. Bu sınır aşıldığında uygulanacak tedbirlerin AB Komisyonu'na bildirilmesi ve etkin mücadelenin yapılması şart koşuluyor. Ancak AB üyesi ülkeler, salgın nedeniyle söz konusu kuralları askıya alma kararı almış ve kamu harcamalarını hızla yükseltmişti. AB ülkelerinin kamu borcunun GSYH'ye oranı 2021'in üçüncü çeyreğinde yüzde 90.1 seviyesinde ölçüldü. Bu oran, Euro Bölgesi'nde de yüzde 97.7'yi buldu. AB ülkeleri arasında kamu borcunun GSYH'ye oranı Yunanistan'da yüzde 200.7, İtalya'da 155.3, Portekiz'de 130.5, İspanya'da 121.8, Fransa'da 116 ve Belçika'da yüzde 111.4 oldu. Bu rakam, Almanya'da yüzde 69.4 ve Avusturya'da yüzde 84.1'i gördü.
Almanya'da enflasyon 28 yılın zirvesinde
Almanya'da enflasyon son 28 yılın en yüksek seviyelerine çıkarken yapılan bir araştırma, şirketlerin fiyatları daha da artırmayı planladığını ortaya koydu. Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü Ifo'nun şirketler arasında yaptığı ankete göre üreticilerin yaklaşık yarısı, önümüzdeki üç ay içinde fiyat artırımına gitmeyi planlıyor. Ifo Konjonktür Tahminleri Bölümü Direktörü Timo Wollmershaeuser, şirketlerin artan enerji ve tedarik maliyetlerini tüketiciye yansıttığını belirterek bunun enflasyonu da etkileyeceğini açıkladı. Enflasyonun bir süre daha yüzde 4 üzerinde seyredeceğini tahmin ettiklerini belirtti. 2022 için enflasyon tahminlerini yüzde 4'e yükselttiklerini belirtti.