Ucuz gazın başkenti Ankara

Household Energy Price Index (HEPI) verilerine göre, metreküp başına Avrupa başkentleri en ucuz gazı Türkiye kullanıyor. Önce küresel talep artışının tetiklediği, ardından Rusya’ya yönelik batı ambargosu ve sonrasında gelen Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını kısma uygulamaları sonucu artan talep, fiyatlar üzerinde etkili oldu.

Gazda sübvansiyon yaygın

Doğalgaz ve diğer enerji emtialarının fiyatları uluslararası piyasalarda oluşuyor. Covid-19 salgını sonrası talepteki ani artış ve bu talebin yeterince karşılanamayışı enerji fiyatlarında hızlı bir yükselişe yol açtı. Bu artışı en fazla gaz rezervine sahip ülke konumundaki Rusya ile Rus gazının transit geçiş ülkelerinden Ukrayna arasındaki gerilimin artması da tetikledi. Artan gaz fiyatları doğrudan son tüketiciye de yansımaya başladı. Pek çok ülke ise fiyatları tüketiciye daha az yansıtmak amacıyla sübvansiyon uyguluyor.

Enerji maliyetlerindeki artış, ekonomiler üzerinde enflasyonist etkiye yol açıyor. Ancak pek çok ülke, fiyat artışlarının vatandaşlar üzerindeki etkisini azaltmak amacıyla bazı kullanım alanlarında gaz fiyatlarında sübvansiyon uyuluyor. Yani enerji fiyatlarındaki artışın bir kısmı genel bütçeden ya da devletin başka gelir kalemlerinden karşılanıyor. Türkiye de gaz fiyatlarını nihai tüketiciye, yani konut gazı kullananlara yansıtmamak için ciddi sübvansiyon uygulayan ülkeler arasında yer alıyor.

Asgari ücretteki payı

Küresel doğalgaz fiyatlarındaki artışlar tüketicilere de yansırken, Türkiye, konut doğalgazının en ucuza tüketildiği Avrupa ülkesi konumunda. Ankara’da doğalgazın konutlardaki metreküp fiyatı 4,68 lira (0,2647 Euro) olurken en pahalı doğalgazı ise Hollanda 53,63 lira (3,01 Euro) kullanıyor. Doğalgaz fiyatları ile kişi başına düşen gelir arasındaki ilişkiye bakıldığında da Türkiye dikkat çeken paralardan biri konumunda. Aylık 100 metreküp doğalgaz fiyatının asgari ücret içindeki payının en düşük olduğu ülke yüzde 9.31 ile Türkiye. Bulgaristan’da bu oran yüzde 39.51.

İngiltere yaşayan hane halkı doğal gazın metreküpüne 35 Lira (1,96 Euro) öderken Berlin’de yaşayanlar 32,6 lira (1,83 Euro) ödüyor. Zagrep’te yaşayanlar ise 9,89 lira (0,56 Euro) ile en düşük fiyatı ödeyenlerden. Komşu ülkelerden Yunanistan’ın başkenti Atina’da metreküp başına 32,51 lira (1,82 Euro), Bulgaristan’ın başkentinde ise Sofya 25,9 lira (1,45 Euro) tahsil ediliyor.