Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Türkiye’nin kenevir üretimine başlayacağını duyurdu. Erdoğan 1974’de yaşanan haşhaş krizine de vurgu yaptı. Kriz dönemin başbakanı Bülent Ecevit’in haşhaş ekimini yeniden başlatmasıyla patlak vermişti. Amerika’da uyuşturucu tüketiminin artması ve o dönem Türkiye’nin uyuşturucu kaçakçılığı ile suçlanan bazı ülkeler arasında olması nedeniyle kriz yaşanmıştı. 1971’de haşhaş ekimini tamamen yasaklayan Türkiye’nin 3 yıl sonra aksi bir karar alması Washington’la ilişkilerde gerginlik yaratmıştı.
Haşhaş krizini hatırlatan Erdoğan konuyla ilgili şunları dile getirdi: “Bize bir zamanlar afyon ekimini yasaklayanlar kendileri cayır cayır afyon ekiyorlardı. Askeri bir sorunun çözümü için görünürde konuyla hiçbir ilgisi olmayan böyle bir şartın konulması elbette son derece manidardır. Şimdi diyorum ki biz yeniden, kenevir ekimi süreci başlatalım çünkü kenevir ekiminin çok farklı alanlarda çok farklı faydalarının olduğunu da göreceğiz.”
Üretilmesi için girişimde bulunulan kenevir için sektörden hammadde tesisi ve Kenevir Araştırma Enstitüsü kurulması önerisi geldi. En eski tarımsal bitkilerden olan ve günümüzde 25 binin üzerinde kullanım alanı bulunan kenevir, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’de yeniden üretiminin yapılması için verdiği talimatın ardından Türk sanayisinin gündemine girdi.
Türkiye’de Uyuşturucu Maddeler Kanunu gereği yasaklı olan kenevirin 2016 yılında hazırlanan yönetmelikle 19 ilde yeniden kontrollü şekilde yetiştirilmesine izin verilmesine karşın henüz üretime başlanmazken, alternatif hammaddeye yönelen sanayici, endüstriyel keneviri üretimine nasıl dahil edebileceğini araştırıyor. Dünyada 11 milyar dolara çıkması beklenen endüstriyel kenevir iş hacminin ülkemizde 1 milyar dolarlık pazar oluşturması öngörülüyor.
Erdoğan’dan kenevir açıklaması: 20 ili pilot bölge olarak belirledik
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kenevir üretimi ile ilgili ise, “20 ilimizi pilot bölge olarak belirledik. Kenevir tarımını ve üretimini artırırken aynı şekilde sanayisinin de kurulmasına öncelik vereceğiz. “
Kenevir ekim alanları, dünya genelinde 1990’da 63 bin hektarken 2017’de 26 bin hektara geriledi. Aynı dönemde kenevir tohumu üretimi 35 bin tondan 93 bin tona ulaştı.
Kenevir yetiştirilecek yerlerde, ekiminin izne bağlanması, gerekli kontrollerin yapılması ve izinsiz ekimlere uygulanacak işlemlere ilişkin esaslar belirlenirken, 2016’da Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğle İzmir, Uşak, Kütahya, Burdur, Antalya, Zonguldak, Bartın, Karabük, Kastamonu, Sinop, Samsun, Çorum, Amasya, Ordu, Tokat, Yozgat, Kayseri, Malatya ve Rize’de kenevirin ekimi izinle serbest hale getirildi.
“Tohum üretimi ivedi şekilde başlamalı”
Dünya gazetesinde görüşlerine yer verilen Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, “Uyuşturucu maddeler Kanunu” gereği Türkiye’de üretimi yasaklı olan kenevirin 2016 yılında hazırlanan yönetmelikle yeniden kontrollü şekilde yetiştirilmesinin planlandığını, ancak henüz üretim aşamasına geçilmediğini belirterek, sanayi üretimi için son derece önemli olan ve yüksek verimliliği sayesinde hammadde giderleri noktasında oldukça büyük bir avantaj sağlayan bu bitkinin gerekli planlamalar tamamlanarak, bir an önce kontrollü bir şekilde üretimine başlanmasının elzem olduğunu söyledi.
Anadolu’da yetişen kenevirin, Avrupa’da ve diğer bölgelerde üretilen çeşitlerine göre kalitesi ve yüksek verimliliğiyle öne çıktığını ve bu farklılığından dolayı yerli tohum olan kenevir bitkisinin, Türk Keneviri olarak tescil ettirilmesi gerektiğini vurgulayan Kaan, şu önerilerde bulundu: “Yönetmelik hızlı bir şekilde işlevsel hale getirilmeli. Tohum üretimi ivedi şekilde başlamalı, bununla eşzamanlı olarak, 19 ilde kenevir üretim alanları, il Tarım ve Orman Müdürlükleri tarafından hızlıca belirlenmeli ve yetersiz kalması durumunda diğer illerde de üretim bölgeleri artırılmalıdır. Türk Keneviri tohumu üzerinde laboratuvar çalışmaları yapılarak, uyuşturucu seviyesi düşük “Endüstriyel Türk Keneviri” tohumu üretilmelidir. Tüm bu süreçlerin takibi ile planlı ve kontrollü bir şekilde ilerleyebilmesi için bir Türk Keneviri Araştırma Enstitüsü kurulmalıdır.”
Hangi alanlarda kullanılıyor?
Kenevir, otomobil sektöründe doğal fiber parçalar, ağaç işleme sanayisi, kenevir talaşından doğal inşaat malzemeleri, ahşap malzeme, kumaş ve kanvas ürünler, gemi halatı, izolasyon malzemeleri, kozmetik ürünler, biyodizel, biyokütle yoluyla enerji üretimi, kenevir yağı, gıda ve yem, kağıt sanayisi, banknot ve sigara kağıdı, çay poşeti gibi çok geniş alanda kullanılıyor. Türkiye’de kenevirin geçmişi 500 yıl öncesine uzanıyor. Yasaklanması ise 1931’de alınan bir karara dayanıyor. Buna rağmen Atatürk, üretimin Orman Çiftliklerinde devam etmesini sağlıyor. 2016 yılında şartlı üretime başlanıyor. Yapılan son düzenlemelerle ve Cumhurbaşkanının talimatıyla Türkiye’de kenevir artık imha edilmeyecek. Milyarca dolarlık ithalat gideri ülkemizde üretilecek kenevirle cebimizde kalacak.