ABD’nin petrol üretimi ve stok artışı petrol fiyatlarındaki yükselişi durdurdu. Petrol fiyatları düşünce OPEC ülkeleri Suudi Arabistan öncülüğünde bir karar aldı. Ve günlük petrol üretimini düşürdü.
Ancak, ABD’nin İran’a ve Venezuela’ya yaptırım kararı ile OPEC’in üretim kısıntısı petrol fiyatlarının yükselmesine sebep oldu.
OPEC üyelerinin aldığı ve basın mensuplarıyla paylaşılan kararda, petrol üretiminin azaltılmasının yanı sıra üretim kesintisinin 2019’un Ocak ayında başlayacağı ve ilk 6 ayında uygulanacağı bildirilmişti.
Böylece, 4 Ekim’de 86 dolar olan Brent petrolün varil fiyatı, yüzde 33 düşüşle 29 Kasım’da 57,5 dolara kadar gerilemişti.
OPEC Ekonomik Komisyonu, petrol fiyatlarında dengenin tekrar sağlanabilmesi için toplam kısıntının günlük en az 1,3 milyon varil düzeyinde gerçekleşmesi gerektiği tavsiyesinde bulunmuştu.
Kısıntının büyüklüğü Katar’ı etkilemiş ve bunun üzerine Katar Enerji Bakanı Saad Şeride el-Kabi de ülkesinin 1 Ocak 2019 itibarıyla OPEC’ten çekileceklerini duyurmuştu.
Üretimde azalmaya gidilince fiyatlar nispeten yükseldi ama Suudi Arabistan enerji piyasasında petrole bağımlı çıkıp sıvılaştırılmış doğalgaz piyasasında söz sahibi olmak için Rusya’ya yakınlaşmıştı.
Suudi Arabistan’ın gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın cinayetinde parmağı olduğunun anlaşılmasıyla ABD Senato’sunda Yemen’deki savaş ve ABD’nin sattığı silahlar yeniden gündem oldu. Senato, Suudi Arabistan’a Yemen savaşında verilen desteğin kesilmesini istedi.
Bu iki gelişmenin ardından ABD, OPEC ülkelerini özellikle Suudi Arabistan’ı hem ekonomik hem de güvenlik açısından zora sokarak baskı uygulamaya çalıştı.
ABD’nin, OPEC üyesi devletlerin dokunulmazlığını çiğneyip anti tröst davalarının muhatabı olmalarına yeşil ışık yakması ihtimali doğunca, bu hamleye karşı Riyad’daki enerji yetkilileri petrolü dolar cinsinden satmayı bırakabileceklerini söyledi.
OPEC’in en çok petrol satan ülkesi Suudi Arabistan’ın petrol ticaretini başka para birimleri üzerinden yapması, ABD dolarına ‘1 numaralı uluslararası rezerv para birimi’ statüsünü kaybettirme potansiyeline sahip bir hamle.
Ancak Suudi Arabistan yaptığı yazılı açıklamayla, petrolü dolar dışındaki para birimleriyle satma tehdidinde bulunduğu iddialarını yalanlandı. Hükümetin enerji piyasasında denge unsuru olma rolüne bağlı olduğu, ülkenin bu siyasi öncelikleri riske atmayacağı vurgulandı.