Türkiye’nin talep ettiği Patriot füze sistemi ABD tarafından olumlu yanıtlanmamış ve Türkiye de farklı alternatiflere yönelmişti. Bunun bir sonucu olarak Türkiye Rusya’nın S-400 hava savunma sistemini satın alma yoluna gitti.
Peki süreç nasıl işledi?
İlk olarak, 2015 yılında uzun menzilli füze savunma sistemi satın almak için bir ihale açtı. İhaleyi, 3,4 milyar dolar ile Çinli bir şirket kazandı ve şirket aynı zamanda Türkiye’ye teknoloji transfer etmeyi de kabul etti.
Ancak, o dönemde ABD ve NATO’nun tepki gösterdiği bu ihale daha sonra iptal edildi.
Böylece Türkiye bir NATO üyesi olarak öncelikle bu ittifak içerisinde ihtiyacını gidermeye çalıştı. Ancak bunun mümkün olmaması sonucunda farklı arayışlara gidildi.
Türkiye bu dönemden itibaren farklı ülkelerle füze savunma sistemi için görüşmeler yapmaya başladı. Ve 2017 yılının sonunda Türkiye ile Rusya S-400 konusunda anlaşmaya vardı.
ABD buna karşılık S-400’ler yerine Patriot sisteminin satılmasını önerse de Türkiye Patriot’ların teknik özelliklerini Türkiye ile paylaşmayı reddetmesi ve sistemin yüksek maliyetli olması nedeniyle S-400’lerin alımına olumlu yaklaştı.
S-400’lerin özellikleri
S-400 füze savunma sistemi şu anda dünyada kullanımda olan en iyi hava savunma sistemlerinden biri olarak gösteriliyor. Sistem Rusya’nın Soğuk Savaş döneminde geliştirmeye başladığı füze savunma sisteminin dördüncü neslini temsil ediyor.
S-400’ün geliştirilmesine 1993 yılında başlandı. Ancak, özellikle Soğuk Savaş sonrası savunma sanayine uygulanan bütçe kesintileri nedeniyle tamamlanması oldukça uzun zaman aldı. Ancak yeni bir teknoloji olarak değil, eski sistemin devamı olarak geliştirilebildi.
S-400’lerin sisteminde kullanılan teknolojinin yüzde 70 ile 80’i bir önceki model olan S-300’den alındı. Örneğin; füze depolama sandıkları, fırlatma rampaları ve radarları eski modelden alınan teknolojilerden bazıları.
Testlerine 1999 sonunda başlanan sistem 2007 yılında faaliyete alındı.
S-400 sistemi insanlı ya da insansız her türlü hava aracının yanı sıra hem seyir hem de balistik füzeleri imha etme kapasitesine sahip. Azami menzili 400 kilometre, ulaşabildiği en yüksek irtifa da 30 kilometre.
Ayrıca, her hedefe iki füze kilitleyerek, eşzamanlı olarak 80 hedefi vurabiliyor.
En fazla 3 bin 500 kilometre uzaklıktan fırlatılan orta menzilli balistik füzeleri imha etme kapasitesine sahip.
Sistemin içinde yer alan bir füzenin ağırlığı 1,8 ton, uzunluğu sekiz metre ve çapı da yaklaşık 50 santimetre. Ayrıca 145 kilograma kadar savaş başlığı taşıyabiliyor.
Biri opsiyonlu iki adet S-400 sisteminin satın alınması öngörülüyor. İlk sistemin 2020’nin birinci çeyreğinde teslim edilmesi planlanıyor.
S-400 kullanan ilk NATO üyesi
Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın yaptığı açıklamalara göre, sistemin kontrolünün tamamen Türk Silahlı Kuvvetleri’nde olacağı da ifade edildi. Anlaşmanın toplam maliyeti 2,5 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Sistemin teslimi halinde, Türkiye, S-400 kullanan ilk NATO üyesi olacak.
S-400’lerle ilgilenen diğer ülkeler
Rusya, daha önce Bulgaristan, Yunanistan, Hırvatistan, Slovenya gibi NATO üyesi ülkeler dahil yaklaşık 20 ülkeye S-300 satarken, S-400’lerin ilk müşterileri ise Belarus ile Çin olmuştu. Türkiye dışında S-400 alması beklenen diğer ülkeler Suudi Arabistan ile Hindistan.