Katar Yatırım Otoritesi Borsa İstanbul’dan hisse satın aldı
Katar Yatırım Otoritesi’nin (QIA) Borsa İstanbul AŞ’nin hissesini satın alması “diğer küresel borsalarda ortaklıklar var mı?” sorusunu akıllara getirdi. Aslında pek çok gelişmiş ülke borsasına uluslararası yatırımcılar ortak. AA‘nın haberinde yer alan bilgilere göre, Borsa İstanbul AŞ’nin yüzde 10’u QIA’ya 200 milyon dolara devredilirken, devir işlemindeki değerleme oranları dikkate alındığında Borsa İstanbul AŞ’nin sermaye değerinin 13’ün üzerinde bir FAVÖK çarpanıyla (Faiz, Amortisman, Vergi Öncesi Kar) hesaplandı, bu değerleme de şirkete olan güveni yansıttı. Borsa İstanbul’un orta vadede planlanlanılan halka arzı öncesinde değer yaratımına ve kurumsal yönetim ilkelerinin geliştirilmesine katkı sağlayacağına inanılıyor.
TVF Başkanı Zafer Sönmez, “Küresel olarak ekonomik zorlukların yaşandığı Covid_19 döneminde ülkemize yabancı sermaye çekme açısından da bu yatırımın ayrı bir önemi bulunmaktadır.” açıklamasında bulunmuştu.
Dünya borsalarında durum nasıl?
Bazı analistlerin yorumlarına göre de hızla değişen teknoloji gereksinimlerinin kar amacı güden kurumlarca daha kolay karşılanabilmesi için Borsaları ellerinde bulunduran şirketlerin halka açılmaları ilerleyen süreçte daha önemli hale gelebilir. Dünyadaki diğer borsalara bakıldığında, en eski borsalardan biri olan Londra borsasının sahibi olan London Stock Exchange Group’un da yüzde 10,17’si QIA’ya ait. Ayrıca sadece bu da değil uluslararası pek çok yatırımcı ve şirket borsalarda hisse sahibi.
Dünyanın en büyük şirketlerini içinde bulunduran ve piyasa değeri 20 trilyon doları aşan S&P 500 endeksi ile Dow Jones endeksinin yer aldığı New York Stock Exhange, Intercontinental Continental Exhange tarafından 2013’te satın alındı ve ardından bu şirket bünyesinde varlığını sürdürmeye devam ediyor.
Nasdaq endeksinin sahibi Nasdaq Incorporated aynı zamanda Stockholm, Kopenhag ve Helsinki borsaları başta olmak üzere birçok borsanın da sahibi. Şirketin dünya genelinde önemli yatırımcıları bulunuyor. Buna göre Nasdaq Incorporated’in yüzde 11,82’si İsveçli bir yatırım holdingi olan Investor AB’de, yüzde 9,17’si Sun Life Financial Incorporated’de bulunuyor. Dünyanın en büyük yatırım fonlarından BlacRock ve Vanguard Grup’un da şirkette önemli yatırımları var.
Örneğin, Asya’nın en büyük şirketlerinden bazılarının işlem gördüğü Tokyo Stock Exchange de Nikkei 225 Japan Exchange Group’a ait ve Çin’deki Şanghay bileşik endeksinin yer aldığı The Shanghai Stock Exchange de yatırımcılara açık olmayan ender şirketlerden biri.
DAX endeksinin yer aldığı Deutsche Bourse AG de halka açık olarak işlem görüyor. ABD’li BlackRock yatırım fonu yüzde 6,69’luk payıyla bu şirketin en büyük yatırımcısı olarak göze çarpıyor.
Şirketleşme 1990’larda başladı
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB), Dünyada Borsa Şirketleşmeleri, Satın Alma ve Birleşmeleri raporuna göre 1990’da Stockholm Borsası’nın kooperatif yapıdan anonim şirket yapısına geçmesiyle küresel pay piyasalarında şirketleşme başladı.
Gelişen teknolojinin sağladığı imkanlara ek olarak piyasalar ve ülkeler arasında artan rekabet, işlem maliyetlerini önemli ölçüde düşürdü. Raporda, Borsaların rekabet koşullarına ayak uydurabilmek için giderek artan boyutlarda teknoloji yatırımı yapma ihtiyaçlarının ortaya çıktığı ve şirketleşmenin öneminin gittikçe arttığı da ayrıca vurgulandı.