20 yıl önce Amerika’dan ve ardından İsrail’den İHA talep eden, aldıkları da arızalı çıkan Türkiye, Mavi Marmara kriziyle tüm anlaşmaları iptal etmişti. O gün yeril kaynaklarla başlayan girişimler, havadaki yeni güç olan İHA ve SİHA’larla, Türkiye’yi dünya sıralamasında zirveye taşıdı.
Terörle mücadele noktasında son yılların en önemli dönüm noktalarından biri de hiç şüphesiz Türkiye’nin sahip olduğu silahlı/silahsız insansız hava araçları. Sadece sınır içinde değil, Suriye başta olmak üzere güney sınırı boyunca, Doğu Akdeniz’de, Ege’de ve Karadeniz’de de oldukça etkin kullanılıyor. Türkiye, İHA-SİHA üretimine nispeten geç başlasa da kısa sürede kat ettiği yolla büyük başarılara imza attı. SİHA teknolojisinde dünyada ilk 3’te yer almayı başardı.
Bu alanda öncü bir rol üstlenen Baykar, SİHA’larda yüzde 93 yerlilik oranına sahip. Ancak bu başarıyı üstlenmek isteyenler de oldu. İngiliz The Guardian gazetesi, İngiltere’de üretilen kilit sisteminin Baykar’ın başarısında önemli rol oynadığını iddia etti. Fakat iddiaların yalan olduğu kısa sürede ortaya çıktı. Çünkü İngilizlerin 60 bin avro istediği kilit sistemini Baykar kendi imkanlarıyla daha ucuza üretmişti.
SİHA’lar düşük uçuş maliyetleri sayesinde ekonomik açıdan, üstün keşif ve gözetleme yetenekleri sayesinde ise zamandan tasarruf edilmesini sağladı. Bir yandan dünyanın dört bir yanından alınan siparişlerle milyonlarca dolarlık ihracat geliri elde edilirken, diğer yandan envanterdeki İHA/SİHA sayısı 100’ü aştı. Şu ana kadar Türk Güvenlik Güçlerine 86 adet, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne 6 adet ve Katar Silahlı Kuvvetleri’nde de 6 adet olmak üzere toplam 98 adet Bayraktar TB2 İnsansız Hava Aracı (İHA) teslim edildi.
Türkiye’de stratejik sektörlerin başında gelen savunma sanayiinde 2000’lerin başında yerlilik oranı yüzde 15’ken bugün bu rakam yüzde 70’lere ulaştı. 2007 yılında sektörün toplam cirosu 3 milyar dolar iken 2019 yılında sadece yurtdışına satışlardan elde edilen gelir 3 milyar doları aştı. Son 18 yılda Ar-Ge ve girişim ekosistemi kuruldu. Savunma, sağlık, otomotiv, tarım gibi sektörlerde dijital dönüşüm yaşanıyor. İnsanlık yararına teknolojilerde lise öğrencileri bile projeler yürütüyor.
SİHA teknolojisi bilgi ve insan kaynağıyla uçan araba “Cezeri”nin çalışmaları başladı bile. Yaklaşık 850 kişilik Baykar ailesinde 7 temel mühendislik disiplininden insanlar çalışıyor. Gelecekte insan hatalarının minimuma çekildiği, insansız sistemlerin her alanda daha çok kullanıldığı bir dünya göreceğiz. Yapay zekâ ve robotlar gelecekte hayatımızın bir parçası olacak. Buna şimdiden milli çözümlerle hazırlanılıyor. İHA ve SİHAları geliştiren ekibin donanımı ve birikimi Yapay zeka ile çok daha ileriye taşınarak ekonomiye ve ülkenin teknolojik donanımına katkı sağlamaya devam edecek.